Tuğla ve kiremit sektörü ile ilgili
sıkça sorulan sorular
SABO’nun sektördeki geçmişi nedir?
1962 yılında İtalya’da kurulan, otomasyon, kurutma ve fırın konularında uzmanlaşmış bir firma olarak 1987 yılına kadar İtalya’da faaliyet gösteren SABO’nun Yunanistan fabrikası, 1984 yılında bugünkü sahibi Bay Dimitris Kiliaris tarafından kurulmuştur. 1987 yılında SABO/İtalya’nın faaliyetlerine son vermesi üzerine tüm haklarını devralan bugünkü SABO S.A., 34 yıldan beri Atina’nın 90 km kuzeyinde bulunan Evia Bölgesi’nde faaliyetini sürdürmektedir.
SABO ile işbirliğinin avantajları nelerdir?
SABO’nun hedefi yüksek kalitedeki ürünleri makul fiyata sunmak ve dürüst ticaret ilkesine sadık kalarak müşterilerine sektördeki en iyi hizmeti vermektir.
Bünyesinde 70’i mühendis olmak üzere yaklaşık 300 kişi çalışmaktadır.
Kalitesi, referansları ve hizmet anlayışı ile sektörün en önde gelen firmaları arasındadır.
Bu konu ile ilgili daha detaylı bilgiler “SABO ile çalışmak için 25 neden” başlıklı listemizde geçmektedir.
Sabo pahalı, bazı firmalar çok uygun fiyatlar teklif ediyor. Sebebi nedir?
Bu sıkça karşılaştığımız bir söylemdir. Dünyanın çeşitli bölgelerindeki onlarca farklı ülkede faaliyet gösteren ve rekabet içinde olan tüm firmalar birbirlerinin fiyatlarını, kalitelerini ve hizmetlerini bilirler. Arada ilk bakışta varmış gibi görünen fark, yüzlerce detaydan oluşan teçhizatın kalitesinde ve hizmette oluşan farktır. Bu detayları müşterinin tümüyle çözmesi ve anlaması için teklifleri çok detaylı şekilde incelemesi ve otomasyon konularında tecrübe sahibi olması gerekir. Teklifler teknik açıdan tam olarak eşitlendiği zaman firmalar arasındaki fiyat farkları minimum düzeye inmektedir.
Başka ülkelerde tutunamayan birçok firma ayakta durmak adına Türkiye gibi yeni pazarlara saldırmakta ve yeni projeler elde edebilmek için eksik veya yetersiz ekipmanları ucuz fiyatlarla teklif etmektedir.
Yurtdışında çok hesaplı 2. el bir tesis bulduk, onunla ilgileniyoruz. Bu konuda sizin fikriniz nedir?
Bir yatırımcının girebileceği en tehlikeli yollardan biri olup, bazı sanayicilerin bu nedenle iflas ettiği bilinmektedir.
Hurda fiyatına satın alınsa bile tesisin sökülmesi, doğru işaretlenmesi, nakliyesi, kurulması ve de özellikle devreye alınıp, hedef kapasiteye ulaşılması çok zorlu ve masraflı bir süreçtir.
Yatırımcının bu yönde bir niyeti varsa, tesisin devreye girme sürecini mutlaka ciddi bir firma üzerinden taahhüt altına almasını tavsiye ederiz.
Mali imkanlarımız kısıtlı, yatırım yapmaktan çekiniyoruz, SABO kredi bulabilir mi?
Çeşitli yurtdışı kredi imkanları bulunabilmekle beraber tecrübelerimize istinaden en iyi şartların yerli bankalardan sağlanabileceğini söyleyebiliriz.
Yatırım kredilendirmesinde en önemli faktör yatırımın geri dönüşü ve geri ödeme planlamasıdır. Hammaddesi olan ve pazarlama sorunu olmayan her fabrika doğru hesapların ve planlamanın yapılması şartıyla kredi konusuna olumlu bakabilir.
Modernizasyon yatırımı yapan bir kuruluşun piyasaların iyi olduğu dönemde karlılığını arttıracak olmasının yanı sıra kriz döneminde de ayakta kalacağı aşikardır.
Yeni bir yatırımda kapasitemiz ne olmalıdır?
Yeni bir tesisin hedef kapasitesini belirleyecek en önemli iki faktör bölgedeki piyasa şartları ve yatırıma ayrılan bütçedir.
Kapasiteyi her zaman yıllık olarak hesap etmek gerekir. Modern fabrikalar için tatil ve rutin bakımlar çıkarıldıktan sonra yıllık 330 gün çalışma süresi esas alınır. Günlük net 150.000 adet 13’luk tuğla üreten bir tesis yılda yaklaşık 50 milyon tuğla üretir.
Modern bir tuğla fabrikası yatırım bütçesini hangi faktörler etkiler?
-
Kapasite
-
Çalışılacak vardiya sayısı
-
Kurutma ve pişirme süreleri
-
Kullanılacak kurutmanın tipi
Ana yatırım kalemleri şunlardır:
-
Arsa, stok sahası için beton zemin, fabrikanın çitle çevrilmesi
-
Fabrika binası (kapasiteye bağlı olarak yakl. 7-12.000 m2)
-
Toprak hazırlama
-
Kurutma, fırın ve otomasyon
Sahip olunan arsa, iş makinası, toprak hazırlama grubu, beton saha, çatı gibi kalemlerin kullanılması toplam yatırım bütçesini aşağıya çeker.
Modern bir tesiste zayiat oranı nerelerdedir?
Modern tesislerde hedeflenen zayiat oranı %2’nin altındadır.
Zayiatın direkt olarak cepten çıkan bir para olması bu konuya özellikle önem verilmesini gerektirir.
SABO’nun Türkiye’de bulunan tüm tesisleri %0,5’in altında olan toplam zayiat oranı ile çalışmaktadırlar.
Hoffman fırın ile çalışmaktayız, yatırıma nereden başlamalıyız?
SABO’nun önerdiği “ideal çözüm” hoffman fırının getirdiği, başta zor işçilik olmak üzere çeşitli dezavantajlardan kurtulmak adına yatırıma tünel fırından başlanmasıdır.
Böylelikle ileride kurulacak veya mevcut olan kurutma için yeterince temiz sıcak hava elde etme imkanı doğacaktır.
Bir diğer alternatif çözüm ise yatırıma kurutmadan başlamaktır. Bu noktada dikkat edilecek nokta yatırımın ne kadar zamanda geri gelip, diğer yatırım adımlarına geçilebileceği konusudur.
Özellikle kurutmadaki enerji ihtiyacını karşılayabilmek için fırın baca gazının kullanılması dikkatli değerlendirilmesi gereken bir konudur.
Yeni bir modern tesis için ne kadar alana ihtiyaç bulunmaktadır?
40-50 dönüm arazi ve kapasiteye göre 7-9.000 m2 arası kapalı saha hesap edilmelidir.
Hangi kurutma tipini tavsiye edersiniz?
Bu tamamen hedeflenen kapasiteye ve hammadde özelliklerine bağlı bir konudur. SABO, tünel, kamara, sepetli kurutma ve Typhoon olmak üzere tüm kurutma tiplerini üretmektedir.
Tüm bu kurutma sistemleri yeni bulunmuş icatlar olmayıp, önemli olan çıkan ürünün kalitesi, harcanacak enerji miktarı ve kurutma çıkışı makul bir nem oranında alınabilecek kapasitedir.
Kurutma seçimindeki ana faktörler aşağıdaki şekilde sıralanabilir.
Kaliteli ürün alınabilmesi için:
-
Kurutmadan çıkışta tuğlanın bünyesinde azami %4-5 nem miktarı olması gerekir.
-
Minimum iki-üç saatlik bir kurutma süresine sahip olunması önemlidir. (Hammaddenin bünyesinden nemin hızlı çekilmesi pişmiş tuğla kalitesini düşürüp, ürünün gevrek bir hale gelmesine yol açar.)
İşletme maliyeti açısından:
-
Elektrik enerjisi sarfiyatı
-
Tam kapasitenin uygun çıkış nemi ile alınabilmesi
Baca gazının kullanılması halinde zaman içinde oluşacak korozyonun da hesaba katılması gerekir. Bazı firmaların anlattığı gibi baca gazının temizlenmesi pratikte ekonomik olarak mümkün olmayıp, eşanjörle ısı elde edilmesi verimsizliği arttırmaktadır.
Önerilen siklon tipi ekipmanlar sadece baca gazı içindeki kül vs. gibi zerrecikleri ayrıştırmaya yaradıkları için kimyasal olarak oluşan korozyona bir faydaları olmaz.
Tünel fırının inşaat süresi yaklaşık kaç aydır?
Gerekli ön hazırlıkların yapılmasının ardından normal bir çalışma temposu ile 12 aylık bir sürenin hesap edilmesi gerekir.
Fırın boyu ne olmalıdır?
Fırının eni ve boyu ile tuğla paketlerinin yüksekliği (= tünel fırın içinde bulunan tuğla adedi) kapasiteyi etkilemekle beraber, en önemli faktör pişirme süresidir. Bu sürenin laboratuvar çalışması ile tespit edilmesi gerekir.
Fırın boyu ve fırının diğer ölçüleri pişirme süresine ve hedeflenen kapasiteye göre hesap edilir.
Robot yerine tutuculu sistem daha mı uygundur?
Bazı yabancı firmalar robot sistemine aşina olmadıkları için tutucu önermektedirler. Tutuculu (griperli) sistem teknolojinin son durumunu yansıtmamaktadır.
Robotların en önemli avantajları esneklik ve bakım kolaylığı olup, yatırım maliyetlerinde kayda değer bir fark bulunmamaktadır.
Robotların bakım maliyeti tutuculara göre daha düşüktür.
Özellikle tutucu ile fırın arabasından yarım paket alınıp direkt yükleme yapılması kalite kontrolünü engellemesi açısından tavsiye edilen bir çözüm değildir.
Yakıt olarak kömür ile doğalgazı karşılaştırır mısınız?
Yakıt olarak kömür kullanmak toplam maliyette daha ekonomik olmasına rağmen birçok fabrika da kömürün aşağıda sıraladığımız dezavantajlarından dolayı doğalgaz seçeneğini tercih etmektedir:
-
Kömür kalitesinde, temininde ve nakliyesinde yaşanan zorluklar
-
Kömürün kırılması, fabrika içi nakli ve kurutulması
-
Yarattığı pis ortam, temizlik için harcanan emek ve külün atılması
-
Külün otomasyon makinelerine ve elektrik aksamına vereceği hasar
-
Kurutma için çekilecek havada toz bulunabilme ihtimali
-
Doğalgaz ile sağlanacak daha yüksek kalite
-
Kömürün içerisindeki nem oranına bağlı olarak kurutulmasının maliyeti
Nihai ürün ambalajlarında hangi seçenekler bulunmaktadır?
Tercih edilen ambalaj alternatifleri şunlardır:
-
Tahta palet üzeri sarma folyalı veya esnek folyalı ambalaj
-
Paletsiz şerit bağlı ve/veya folya sarmalı ambalaj
Bu seçeneklerden delikli paket en ucuzu olmakla beraber aşağıdaki dezavantajlara sahiptir:
-
Yüksek katlara çıkartılırken oluşan risk
-
Paketin stok sahasında alttan nem alması
-
Palete göre daha az koruma, daha fazla zayiat
Piyasanın birçok lider firması tarafından tercih edilen tahta paletli çözümde ürünlerin renkli veya şeffaf folya ile kaplanması görsel olarak da avantaj sağlamaktadır. Paletsiz çözüme göre yaklaşık %10 daha maliyetlidir.
Palet ebadı olarak ne tavsiye edersiniz?
En çok rağbet gören palet ölçüleri 800 x 1200 mm ile 1180 x 1000 mm’dir.
Elektrik sarfiyatı modern bir tesiste ne kadardır?
Toplam elektrik sarfiyatı modern bir tesis için tarafımızdan 50 kWh/pişmiş ton olarak verilmekte ancak genelde bu rakamın altında kalınmaktadır.
Elektrik sarfiyatında hammadde, toprak hazırlama grubu gibi unsurlar etkili olmaktadır.
Tünel fırınlarda enerji sarfiyatı ne düzeydedir?
Hammaddeye bağlı olarak kurutma dahil toplam enerji ihtiyacı pişmiş kg başına 300 ile 380 kcal arasındadır.
Sarfiyatı etkileyen birçok unsur bulunmaktadır:
1) Hammaddenin kimyasal ve fiziksel özellikleri
2) Tünel fırının modern olup olmaması
3) Fırının genel yalıtım düzeyi
4) Fırın arabalarında tercih edilen kaplama malzemesi
5) Kullanılan yakıt
6) Tercih edilen kurutma tipi
Bir veya iki vardiya çalışmak istiyoruz, tesisi buna göre dizayn edebilir misiniz?
Öncelikle yapılacak yatırım tutarının iki vardiya çalışmada gerekli olan makinelerin daha fazla olması sebebiyle daha yüksek olacağının bilinmesi gerekir.
Kurutmanın düzenli beslenmesi, fırından alınan sıcak hava enerjisinin tam olarak kullanılması açısından günümüz teknolojisinde modern fabrikaların üç vardiya çalışmaları önerilir.
Su regülasyon sistemi sizde çok pahalı, yerli çözümler çok ucuz. Bu nereden kaynaklanıyor?
SABO’nun kullanmakta olduğu otomatik su regülasyon sistemi, vakum pres motorunun çektiği akıma, plastometre değerine ve toprağın elektrik geçirgenliğine bağlı olarak “kademesiz” olarak hassas ayar yapmaktadır.
Doğru çalışan bir su regülasyon sistemi modern bir kurutmanın verimi için çok önemlidir.
Biz toprağımızı biliyoruz, toprak analizi yapılmasına gerek var mı?
Toprağınızı bilmeniz veya kimyasal analiz yaptırmış olmanız faydalı olmakla beraber büyük bir yatırım için detaylı bir analiz çalışmasının yapılmasını mutlaka tavsiye ederiz.
Böyle bir çalışmanın ana hedefi kurutma ve pişirme zamanlarının bilinmesi ve pişirme eğrisi gibi kritik öneme sahip bilgilerin elde edilmesidir.
Yatırımın geri dönüş süresi nedir?
Tam otomatik çalışan modern tesislerde yatırımın gerçekçi olan geri dönüş süresi yaklaşık 5 yıl dolayındadır.
Bazı spesifik otomasyon yatırımlarında bu süre 3 yıla kadar düşmektedir.
Arzu edilmesi halinde detaylı bir çalışma tarafımızdan yapılmaktadır.
Modern bir tesisi çalıştırabilmek için hangi düzeyde elemanlara ihtiyaç vardır?
Üç vardiya çalışacak modern bir tesiste baz teknik bilgiye sahip fabrika müdürünün altında aşağıdaki seviyede elemanlar görev yaparlar:
-
Mekanik ve elektrik bilgisine sahip birer adet vardiya şefi (bu elemanlar mevcut kadrodan yetiştirilebilirler.)
-
PLC sisteminden anlayan (mekatronik bilgisine sahip ve İngilizce bilen) bir personel
-
Kendi eleman kadrosundan yetiştirilecek otomasyon operatörleri
-
Kaynakçı, elektrikçi gibi mevcut elemanlar